door Oeverloos » 23 Okt 2021, 17:42
Toen ik een ander schip kreeg in de jaren 90 heeft de werf een chartplotter van Simrad en een autopilot Simrad AP20 (vroeger Robertson) geleverd en daar vaar nu nog steeds mee.
Uit ervaring kan ik wel zeggen dat de autopilot een zwaar bestaan heeft op de Oostzee.
Ik hoor soms wat prehistorische geluiden onder uit het dashboard komen en dan pas ik de koers wat aan of de sea state in de software van de automaat.
Misschien is het voor sommigen interessant om wat ervaringen te delen.
Het kan zijn dat bepaalde merken anders werken, maar dit is zoals ik het ervaren heb.
Stuurautomaat voor het binnenwater:
Onderdelen van een eenvoudige stuurautomaat bestaan uit:
Stuurstand aanwijzer (rudder feedback) bij de roerkoning.
Een stuurcilinder op de roerkoning.
Electro-hydraulische omkeerbare stuurpompmotor 12 Volt van RPU160 inhoud die de stuurcilinder beweegt (drive unit)
Is verbonden met de stuurcomputer (auto pilot computer) een doos onder het dashboard.
Die is verbonden met een eenvoudige stuurautomaat (autopilot controller) op het dashboard.
Die krijgt zijn koers van het electronische magnetisch kompas. (heading sensor)
Vaak een fluxgate kompas, of een rate- sensor/mini- gyro/solid- state kompas.
Een GPS voor de chartplotter (MFD Multi functionele display)
De stuurautomaat wordt bediend door een draaiknop op het dashboard (auto pilot controller) ( een afstandbediening is er ook)
In de praktijk werkt het zo:
Het kompas geeft b.v. 130 graden aan en je drukt op de knop “Auto” van de stuurautomaat,
dan neem de automaat het over en houdt de koers op 130 graden.
Als je aan het stuurwiel draait, zul je merken dat er niets gebeurt, de besturing is overgenomen.
Wil je zelf met het stuurwiel de besturing van het schip overnemen, dan druk je op “Standby”,
en je stuurwiel reageert weer.
Met de knop op de autopilot kun je de koers veranderen en ook uitwijken (Dodge).
Als golven oplopen kun je de “sea state” aanpassen op de autopilot. Dat houdt in dat de autopilot ruimer marges aanhoudt voor deze de koers korrigeert.
Je doet dat als je merkt dat de automaat het moeilijk heeft.
Er is ook een automatisch zelflerend programma, maar de ervaring leert dat je beter uit een van de zes “sea states” kunt kiezen.
Dit is dus een eenvoudige autopilot voor het binnenwater.
Observaties:
- Als je op een kanaal vaart op de automaat, kun je een stalen damwand passeren.
Daar reageert het magnetische kompas op en je schip kan zo 90 graden de wal in karren.
Idem bij een brug of een afgemeerd of passerend vrachtschip of staal/ijzer dat zich onder water bevindt.
- het kompas zit meestal in de mast omdat het ver van het stalen schip verwijderd moet zijn.
Als het schip op de automaat vaart en je laat de mast zakken omdat je onder de brug door vaart,
reageert je kompas op je stalen dek of sowieso niet meer, geeft een exotische koers aan bij de automaat en slaat je schip links of rechts af en boort zich in een dukdalf of overvaart een sloepje met een picknick mand.
- je zet je schip op een kanaal op de automaat en moet even iets pakken of plassen of je kijkt naar iets waar je niet naar moet kijken, je schip vaart nu met 7 knopen en 150 pk als een gericht projectiel op de ingestelde koers, waar naar toe?
De stuurautomaat heeft voor de meeste pleziervaarders m.i. beperkte toepassing en je moet ook weten hoe het ding werkt.
Stuurautomaat voor ruim water:
Onderdelen van een meer professionele stuurautomaat kunnen bestaan uit:
Of:
- een stuurcilinder die de roerkoning beweegt.
- een electro-hydraulische omkeerbare stuurpompmotor 12 Volt van RPU300 (drive unit).
Op zee heb je meer pomp capaciteit nodig voor de stuurcilinder omdat deze sneller moet kunnen reageren bij hoge golven.
B.v. als pleziervaarder vaar je meestal met een kleine motorboot. Als je dan met je bootje van een golf af surft, heb je als motorboot het nadeel van je kleine roeroppervlak. Je wilt dan dat de pilot snel en alert reageert voor voldoende roerdruk, en dat kan alleen met voldoende pompcapaciteit in het systeem.
Of:
- een stuurcilinder die de roerkoning beweegt.
- een hydraulische pomp op de PTO (power take of) van de dieselmotor ( of van de keerkoppeling), die de stuurcilinder proportioneel en zijdezacht aanstuurt.
Is eigenlijk het betere systeem.
(een PTO is een aansluiting op de zijkant van alle grotere dieselmotoren en speciaal bedoeld om een hydraulische pomp op te monteren)
Verder:
Stuurstandaanwijzer (rudder feedback unit RFU)
Is verbonden met de stuurcomputer (autopilot computer), een doos onder het dashboard.
Die wordt aangestuurd door een geavanceerde stuurautomaat (autopilot controller).
Die krijgt zijn koers van een kompas (heading sensor).
De GPS voor de MFD (Multi Function Display), heette vroeger plotter.
Er zijn verschillende kompassen:
- het GPS, satelliet kompas ( hoe groter hoe beter) op de stuurhut is dus niet magnetisch en als het signaal wegvalt gaat het systeem op eigen slimheid normaal verder.
- een Gyrokompas ( een electrisch aangedreven, cardenisch opgehangen, draaiende tol, de kleinste gyro weegt 8 kg, is niet magnetisch werkend) dat ergens onder in het schip staat, zoals henkvd hierboven schrijft, gebruikt door de professionele vaart of super jachten.
- electronisch magnetisch kompas met rate- sensor/mini- gyro/solid- state kompas en snelle chip in de mast.
De stuurautomaat kan bediend door een draaiknop (autopilot controller) maar meestal een FU (follow up) besturing, dat is een hendeltje op het dashboard of op je stuurstoel waarmee je het schip stuurt.
Observaties:
Op ruim water vaar je altijd op de automaat.
Is onmisbaar en moet absoluut solide zijn.
Als er deining staat of bij significante golfhoogte en je stuurt zelf, dan kun je dat, in mijn ervaring met een motorvlet, maar hooguit een half uurtje volhouden.
Op grote schepen zal het ongetwijfeld anders zijn.
Als je een stuurautomaat wilt op je schip, begin met het vaargebied of je eventuele toekomstige vaargebied.
Een ervaren installatiebedrijf weet dan wat voor onderdelen in aanmerking komen.
Medeforummer Pascall schreef hierboven dat hij een koppeling tussen de plotter (MFD) en de stuurautomaat niet nodig vindt.
Dat vind ik ook. Je kunt dan niet automatisch het schip een van te voren gemaakte route laten varen en de “goto” functie kun je ook niet gebruiken, maar in de praktijk gebruik je dat helemaal niet.
Je zet een koers voor en past die aan in de loop van de tijd, aan de vlaggetjes van de visnetten, de zeilers, de tonnen, etc.
Overigens ben ik op heel wat plezierboten te gast geweest waar geen hond wist hoe die schermpjes allemaal werken.
En als je het wist, ben je het volgend jaar vergeten.
Mvrg. Oeverloos
Laatst gewijzigd door
Oeverloos op 23 Okt 2021, 18:08, in totaal 1 keer gewijzigd.
