Beste 'Watersporters',
Mijn eerste post als nieuw lid op dit forum na een aantal maanden van zoeken, lezen, 'sponzen', leren en onderzoeken met name in het elektra hoekje.
Allereerst wil ik mijn complimenten uitspreken voor dit forum waar -zover ik heb kunnen lezen- overwegend op een constructieve respectvolle manier word gecommuniceerd. Zonder verder namen te noemen of te wijzen zijn er andere fora waar een kleine groep gebruikers een zeer bepalende en zeg maar intimiderende bijdrage leveren op het forum.
Sedert Juni'22 ben ik eigenaar van een bijna 50 jaar oude motorzeiler die door de vorige eigenaar goed onderhouden is maar.... na een paar maanden het schip hebben leren kennen komen er zoals te verwachten wat verbeter- en onderhouds punten aan het licht. Waaronder de elektrische installatie.
On-topic
Het voornemen en de noodzaak bestaat om de elektrische installatie in zijn geheel aan te pakken. Na vijftig jaar zitten er waarschijnlijk zo'n 1111 kroonsteentjes en vele soorten apparaat- en huishoud elektra snoeren in het schip.
Ik had voor mezelf het elektra project in drie onderdelen opgesplitst om een en ander beheersbaar en overzichtelijk te houden.
- 1) de voedende kant;
onder andere een degelijke walstroom aanleggen ter vervanging van de aan/uit garage acculader die er nu in zit en die ik eigenlijk niet durf te gebruiken en het vereenvoudigen van de zonnepaneel aansluiting; lees verwijderen want de huidige configuratie neemt mijns inzien op een een nogal storende en prominente wijze ruimte in beslag op het krappe maar sierlijke spitsgat achterschip.
- 2) de opslag;
met twee 105AH accu's en een 105AH start accu alles weerszijden van de motor gemonteerd. Ik kan ze zien maar zonder extensief schroef- en demontage werk zijn niet alle accu polen te bereiken en waar vorige eigenaren toch meer draadjes rechtstreeks op hebben weten aan te sluiten dan verstandig acht en waarvan ik vermoed dat een en ander waarschijnlijk ook niet afgezekerd zijn.
Ik denk ook een betere ruimte voor de accu's gevonden te hebben en waar ze eenvoudiger bereikbaar zijn en gevrijwaard van de warmte van de motor. Helaas echter is die ruimte net te klein voor 3 traditionele accu's en zit een LION pakket er dit jaar nog niet in, dus een kwestie van nog even sparen en prioriteiten stellen. Ik ken ook de geschiedenis en leeftijd van de huidige accu's niet dus dat is wel een beetje een onzekerheid waar ik in mijn achterhoofd rekening mee moet houden.
- 3) de gebruikers kant;
die bestaat uit een 50 jaar oude spaghetti van stroom draden. Gebruikt, ongebruikt, aangesloten, losliggend, sommige gemerkt maar de meeste niet.
De realiteit geeft me geen andere keuze dan met 3) te beginnen mede ingegeven doordat de 12V spaghetti de toegang tot de huidige 230V aansluiting eenvoudigweg onmogelijk maakt. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ik in dit deelplan geen rekening ga houden met de opslag en de voedende kant.
Ik ben voornemens om het gehele schakelpaneel onder handen te nemen (dus de hele cockpit met schakelaars, meters en instrumenten, etc). Ik wil geen gebruik maken van seriematige schakelpanelen vanwege dat ik ze niet mooi en relatief veel te duur vind en dat is - vergeef me mijn mening- inderdaad een subjectief oordeel.
Dus ik ga zelf hoogwaardige waterdichte schakelaars, LED controle lampjes, zekeringen etc inbouwen. Een hoop werk maar wel met wat ik verwacht een mooi en goed resultaat.
Na veel lezen, studeren op fora, youtube filmpjes en dergelijke denk ik een redelijk begrip te hebben hoe een en ander in elkaar gezet dient te worden.
Echter...... ik ben een goede IT-er met gezond verstand en inzicht en dus geen volleerd elektrotechnicus en besef me dat ik wel iets gemist zou kunnen hebben in mijn plannen dus ik zou gek zijn om mijn ideeën en veronderstellingen niet in dit forum te delen en te hopen dat er onder jullie watersporters zijn met relevante kennis en ervaring die een en ander kunnen beoordelen, mogelijk aanvullen en verbeteren of anders adviseren.
Door voor een aanpak van het allereerste begin tot het eindplan te kiezen en alles hier vast te leggen hoop ik ook een soort van handleiding cq draaiboek voor anderen na mij aan te leggen.
Goed, tot zover de introductie.
Alvorens een volledig plan en diagram met een volle uitwerking voor mijn schipje te maken lijkt het me verstandig een aantal uitgangspunten te staven aan de alhier beschikbare kennis en dus heb ik in onderstaande fictieve diagram een aantal zaken weergegeven waar ik graag een second-opnion over zo hebben.
Verder naar beneden werk ik deze punten voor alle duidelijkheid een voor een uit.
- In dit voorbeeld zijn twee lichten 'voor' en 'achter'. Vanuit de cockpit is licht 'voor' in te schakelen terwijl vanuit de kuip niet alleen licht 'achter' in geschakeld kan worden maar tegelijkertijd ook licht 'voor'.
De schakelaars schakelen over de 'plus' de lampen aan en parallel word er een diode met een 600Ohm weerstand geschakeld als waarschuwing dat de stroomkring is gesloten en de verlichting aan staat.
Voor wat betreft de massa wil ik busbars (verdeelstrips) plaatsen die de stroomkring sluiten naar de massa. De kabels waarmee deze busbars aan de massa verbonden zijn moeten vanzelfsprekend steeds zwaarder zijn om de totale stroombelasting veilig te kunnen verwerken.
Berekening kabeldikte.
Deze formule heb ik op diverse fora gevonden gevonden. Voor zover ik kan nagaan ligt de bron ergens op een Duits camper forum (ook camper fora zijn nuttige informatie bronnen omdat die met een vergelijkbare 12V installaties werken)
Als voorbeeld de belasting en kabeldikte voor een water pomp:
de kabellengte van plus distributie via schakelaar naar de pomp is fictief 8 meter. De belasting van de pomp 5A. met de formule toegepast en een verlies in de kabel van 4% is de berekening (5Ax0.0175x8x2):(4%x12V)=2.917mm2.Daarna afronden naar boven dus dikte minimaal 3.2mm2.
zie https://camper-style.nl/de-correcte-kab ... motorhome/
Het moge duidelijk zijn dat de berekende kabeldiktes in dit voorbeeld vanwege geringe belasting en fictief gekozen lengtes misschien niet realistisch zijn. In werkelijkheid zullen kabels naar de accu's toe steeds dikker moeten worden.
De vraag is of de logica achter mijn berekening klopt?
Bepalen af te zekeren waarden.
Wat is een goede juiste leidraad om de zekering waarde te kiezen?
Stel er word gekozen voor het systeem van vlakzekeringen of steekzekering (normaal formaat).
De eerste overmaat zekering van 5A om de waterpomp te zekeren is 7,5A (donkerbruin).
Om een 3.2W (circa 0.3A) te zekeren zou dan een 0,5A (blauw) of 1A (zwart) zekering moeten worden gebruikt.
Is dat veilig in geval van korstsluiting of loop ik dan risico om alsnog mijn stroomkabels te laten smelten?
zie https://en.wikipedia.org/wiki/Fuse_(automotive)
Gebruik van LED's als 'aan' verklikker.
volgens mijn berekening is een weerstand van 600Ohm noodzakelijk om een 20mW LED netjes te laten branden en niet te laten doorbranden.
Omdat de LED parrallel staat en niet in serie gaat het niet ten koste van de gebruiker zelf. Er is geen noodzaak de LED als controle te gebruiken om te laten zien dat de lamp ook daadwerkelijk brand, doel is aan te geven dat de schakelaar 'aan' staat.
Gebruik van de juiste Diode
om het gedifferentieerd en gecombineerd inschakelen lichten 'voor' en 'achter' mogelijk te maken.
De schakelaar 'deklicht voor' schakelt alleeen het deklicht 'voor'
De schakelaar 'deklicht voor & achter' schakelt parrallel drie stroomkringen.
1) het controle LED-je
2) het deklicht 'achter'
3) het deklicht 'voor'
Middels een diode in de stroomkring tussen 'schakelaar voor & achter' en deklicht 'voor' moet ik volgens mij kunnen voorkomen dat 'schakelaar deklicht voor' het deklicht achter kan laten branden.
Klopt deze gedachte gang?
en.... Wie kan me zeggen/uitleggen wat voor soort diode hiervoor gebruikt moet worden en welke waarden deze dan moet hebben? Hierover heb ik nog niet de juiste informatie en kennis kunnen verkrijgen.
- PS. deze functionaliteit is dus fictief en misschien niet geheel logisch maar krijgt wel meer betekenis in bijvoorbeeld het schakelen van de navigatie lichten als zeilboot versus motorboot. Vandaar dit vereenvoudigde principe concept rondom deklichten.
De blauwe LED 'BusBar circuit ingeschakeld' heeft als enige doel te laten zien dat de BusBar die in de cockpit het schakelpaneel bedient ook daawerkelijk een voedingsstroom heeft. Met andere woorden de hoofdschakelaar bij de accu staat dicht en de zekering is in orde.
. Ik was nog aan het werken aan een excel sheet maar dit is prima. 