Accus laden - Dynamo en Startmotor op 1 kabel

[plompie]

Beste leden,

Recent heb ik een nieuwe / gebruikte boot gekocht. Het is een Fairline Mirage uit 1980 met een Volvo Penta D3-170 uit 2013.

De motor start en loopt als een zonnetje en de dynamo levert 14,3 Volt. Het viel mij echter op dat de vorige eigenaar een losse accu lader gebruikte om de boegschroef accu op te laden... Door persoonlijke omstandigheden had hij er echter al een lange tijd niet mee gevaren en wist ook niet veel details over de installatie.

Nu heb ik de kabels nagelopen en een snelle check met de multi meter gedaan. Als de motor uit staat hebben de accus (BB/MID/SB) 12,7 / 12,0 / 12,5 Volt. Bij draaiende motor: 14,3 / 12,0 / 12,5 Volt. Er zit momenteel geen Cyrix in het systeem dus de Argofet zou direct voltage op alle accu's moeten zetten zodra de motor loopt. Het schema wat ik geschetst heb laat echter ook zien dat er helemaal geen verbinding is tussen de dynamo/motor en de MID en SB accus.

Hierover heb ik 2 vragen:
1) Is het logisch dat er maar 2 kabels van de motor komen (+ & -)? Het lijkt dus of de startmotor en dynamo op de motor zijn doorverbonden.

2) Hoe los ik dit op? Volgens mij kan dat op 2 manieren:
a) De dynamo loskoppelen van de start motor en de + van de dynamo op de INPUT van de Argofet aansluiten. Het is echter een moderne Volvo Penta (common rail diesel met Electronic Vessel Control bediening) dus ik ben wat huiverig om al te veel aan de motor aan te passen... De + van de startmotor zou dan gewoon direct (via hoofdschakelaar) op de start accu aangesloten blijven.
b) Door een cyrix tussen de + van de start accu en de INPUT van de Argofet te zetten. Deze zou dan sluiten bij >13,5V van de dynamo -> MID en SB accus laden via Argofet. En openen bij <13,5V dus als de motor uit staat om te voorkomen dat de start accu (BB) in de MID en SB accu leeg loopt.

Zijn er voor- / nadelen die ik mee moet nemen of zien jullie nog andere oplossingen?

Hoor graag en alvast bedankt!

[aquanaut]

Beste Plompie,
Welkom op het Watersportforum!

Om direct op je vragen in te gaan:
1) Ja dit is logisch, zo wordt de motor standaard door Volvo Penta geleverd.
2) Je kunt de keuze maken tussen het gebruik van de ArgoFet.
Dit betekend inderdaad dat je dynamo los moet maken van de startmotor, dit is geen probleem aangezien de motor (electronica) zijn spanning krijgt vanaf de startmotor, die gewoon op de startaccu blijft aangesloten.
Of je laat de motor zoals hij is en past 2 stuks 230A Cyrix-ct toe om de 3 batterijen te koppelen.
De motor blijft hierbij met startmotor en dynamo aan de startaccu zitten en de twee andere batterijen worden via de Cyrix relais verbonden.
Je kunt dan ook ff kritisch kijken waarvoor de 1/2 beide schakelaar nog dient, meestal kun je die beter weghalen.
Het voordeel van de Cyrix relais is de eenvoudigere montage en het gegeven dat alle laadstroom, op welke batterij dan ook aangeboden over alle batterijen verdeeld wordt.

Je oplossing met de Cyrix tussen een accu en de input van de ArgoFet plaatsen gaat niet werken, de Cyrix herkent geen batterij en schakelt niet.
Ik zou nog wel een keer wat duidelijker het schema optekenen, er staan nog wat vraagtekens in die eerst opgehelderd moeten worden.

Aquanaut

[plompie]

Beste Aquanaut,

Bedankt voor de snelle reactie!

Het schema moet inderdaad nog verder worden uitgewerkt. Dit is wat ik nu weet, na elke avond zoeken weet ik weer iets meer... Die keuze schakelaar kan er dan waarschijnlijk wel uit ja, welke optie ik ook kies.

De startmotor en dynamo scheiden zou dan ook een mogelijkheid zijn. Moet ik wel eerst de startmotor vinden Volgens mij zit die vrij ver weggebouwd, achterop ergens? Neem aan dat die rode kabel, die op de foto naar de rechterkant gaat vanaf de dynamo naar de startmotor gaat dus die moet te vinden zijn.

Voordeel van Dynamo en Startmotor scheiden zou zijn dat de ArgoFed, die ik reeds heb, in gebruik kan blijven. Nadeel is het vervangen/verlengen van de starmotor kabel wat ook geen goedkope kabels zijn en een (kleine) aanpassing aan de motor.
Voordeel van 2x Cyrix zou zijn dat de situatie op de motor in stand kan blijven. Nadeel is dat ik 2 x nieuwe Cyrix moet kopen à €120,-

Het zou dus alle 2 kunnen. Ik heb, oa op dit forum, al veel gelezen over Cyrix v/s ArgoFet maar welke zou dan in deze situatie (behalve de kosten) de voorkeur hebben? En waarom...

In het aansluit schema van Victron zie ik trouwens dat de huishoud accu gezekerd moet worden? Misschien een domme vraag maar wat is het nut van de huishoud accu zekeren? Alle gebruikers zijn afzonderlijk gezekerd en als er ergens een pompje of lampje per ongeluk niet gezekerd is zal dat niet een 200A zekering doen smelten.

[aquanaut]

Plompie,
Als je de ArgoFet al hebt lijkt mij het slimste om deze te gebruiken.

Je hoeft zelf de starmotor niet te zoeken, koppel de rode kabel af van de dynamo en isoleer deze zeer grondig af en bindt hem met een tyrap tegen de de kabelboom.
(zo kun je het, mocht dit nodig zijn nog herstellen in originele staat)
Een nieuwe pluskabel komt aan de vrijgekomen aansluiting op de dynamo en loopt hiervandaan naar de ArgoFet.
Hier verdeel je naar de drie aangesloten batterijen.

Over je domme vraag
De zekering zit er om de (lange) kabel naar de Cyrix te beschermen.
Als je vanuit een accu met kabels werkt die ergens schade op zouden kunnen lopen moet deze kabel beschermd worden, dit doe je door een zekering op te nemen zo dicht mogelijk bij de accu.
Het zelfde geldt bijvoorbeeld ook als je aan boord lange kabels vanaf je accu naar bijvoorbeeld de ArgoFet laat lopen.

Aquanaut

[plompie]

...Je hoeft zelf de starmotor niet te zoeken, koppel de rode kabel af van de dynamo en isoleer deze zeer grondig af en bindt hem met een tyrap tegen de de kabelboom.
(zo kun je het, mocht dit nodig zijn nog herstellen in originele staat)
Een nieuwe pluskabel komt aan de vrijgekomen aansluiting op de dynamo en loopt hiervandaan naar de ArgoFet.
Hier verdeel je naar de drie aangesloten batterijen....
Aquanaut

Dus als ik je als ik je goed begrijp, kabel (1) en (2) loskoppelen van de dynamo en doorverbinden (M8 bout/moer erdoor en isoleren) en dan een nieuwe kabel van de vrijgekomen aansluiting op de dynamo richting INPUT van de ArgoFet?
Dat kleine rode kabeltje zal voeding van iets zijn dus die zal dan ook meegaan in de doorverbinding op de startaccu: (1) + (2) + "klein rood kabeltje".



Niet zo gek dat ik de startmotor niet kan zien trouwens, die zit echt helemaal ingebouwd bij deze motor:


Bedankt voor de uitleg over de zekeringen, klinkt logisch (zie nu ook je handtekening ). De kabel richting boegschroef is ook gezekerd maar een 40 cm kabel tussen accu en ArgoFet die er direct boven hangt is dus een beetje overdone.

[plompie]

Bedankt voor de tips zo ver! Vanavond even getest met de startmotor separaat op de start accu en dynamo enkel op de INPUT van de ArgoFet. Heb nu op alle 3 de accu's rond de 14,1V bij draaiende motor

Nog wel één vraag over; weet iemand waar het kleine rode kabeltje voor dient dat bij de kabel van de start accu en kabel naar de start motor op de dynamo zat?
Deze heb ik nu, net zoals de startmotor, op de start accu staan maar zou het kunnen dat deze toch op de dynamo hoort te zitten? De dynamo werd nu namelijk in een paar minuten flink warm (kon nog net mijn hand erop houden). Voorheen was dit niet zo maar met slechts één accu te laden hoefde de dynamo ook niet veel te doen natuurlijk...

[aquanaut]

Plompie,

Dat "dunne" kabeltje is de spanningsvoorziening van de de motor electronica (HCU/PCU en ECU)
Die moet op de voeding zitten dus zit nu goed.

Dat je dynamo warm wordt zal waarschijnlijk de combinatie zijn van de grotere vermogensvraag en het lage toerental.
Bedenk dat een dynamo het het zwaarst heeft stationair draaiend.
De tegenwoordige highpower dynamo's kunnen al bij stationair toerental al flinke vermogens leveren.
Door het lage toerental vindt er echter weinig koeling plaats.

Ik zie dat je de EXC. aansluiting permanent op de batterij plus hebt staan, dit is niet juist, dit contact moet (als je het al nodig hebt) geschakeld worden door het contactslot.
Dit contact permanent aan de plus hangen stuurt de FET's open en heb je geen scheiding maar vereffening door de FET brug.
Heb je al geprobeerd of de dynamo gaat laden zonder dit EXC contact ?

Aquanaut

[plompie]

Môge Aquanaut,

Bedankt, duidelijk zover.

Die EXC (Energizer) had ik even op deze manier gedaan omdat de ArgoFet het anders niets doet. Het blauwe lampje blijft uit en ik meet dan ook geen spanning op de accus (geen laadspanning / 14V). Ik had het plan om die over de hoofdschakelaar van de motor te zetten maar dat is dus niet zo slim... Over het contact laten lopen gaat nog even een uitdaging worden denk ik. Bij de Penta EVC gaat alles digitaal, sleutel is een contactloze NFC key (Volvo e-Key) die je alleen even tegen het contact aan houdt waarna je start met een start knop. Contact zal dan ergens van de relais op de motor moeten komen denk?

Ik wist trouwens niet dat bij 12V op de Energizer poort, een ArgoFet "open gaat staan". Ik had uit de Victron documentatie begrepen dat deze poort "stroom gelimiteerd spanning zet" op de INPUT waardoor de dynamo gaat laden? Maar het heeft dus invloed op de werking van de ArgoFet zelf. Als het lampje brandt staat de diodebrug dus open in beide richtingen?

Dan ga ik morgen zoeken naar "iets waar spanning op staat" als het contact aan staat (ignition on). Want vanaf het "contact slot" op het dashboard zal ik niet kunnen aftakken... Als iemand hier ideeën over heeft hoor ik het graag!




https://www.victronenergy.nl/upload/documents/Datasheet-Argo-Fet-Battery-Isolators-with-alternator-energize-input-NL.pdf

[aquanaut]

Neem voor dat vinden van een geschakelde plus even contact op met de VP dealer, deze kunnen je precies vertellen welk relais je hiervoor kan "aanprikken"
Ik heb zelf voor VP gewerkt tot aan de generatie EVC-D alle daarna liggende versies zijn mij niet geheel bekend.

Over de ArgoFet.
In essentie is een ArgoFet een gewone diodebrug, als je bijvoorbeeld de min niet aansluit zal hij (in beperkte mate) als normale diodebrug werken.
Weliswaar kan hij dan niet het vermogen verwerken waarvoor hij te boek staat.
Ook zal de ArgoFet hierbij flink warm worden en kapot gaan als de laadstroom te hoog wordt.
De FET's in de brug hebben dus als ze niet bekrachtigd zijn een gedrag vergelijkbaar met een diode.
Oftewel in 1 richting gaat de stroom er (met enige weerstand) doorheen, in de andere richting niet.
Bekrachtigen van de FET brug gaat door een spanning aan te bieden op de input (deze spanning komt normaal gesproken van de dynamo)
De FET's sturen nu open en de weerstand over de FET's vervalt (wordt nihil).
Wel kunnen ze in de sper richting ook wat "lekken", en dat zorgt er dus voor dat als er geen vermogen vanaf de input komt de accu's zouden kunnen vereffenen.
Door het EXC contact aan plus te leggen zet je via een weerstand (stroom begrenst dus) spanning op de input.
Dit is om dynamo's te bekrachtigen die een plus moeten "zien" op de B+ alvorens ze spanning kunnen genereren.
Voor de FET's maakt het niet uit of hier dynamo spanning of spanning via het EXC circuit op gezet wordt, deze krijgen spanning op de input en sturen dus open (het ledje gaat branden ter indicatie).

Duidelijk?

Aquanaut

[plompie]

Heel hartelijk dank voor de uitleg!

Dit is inderdaad een EVC-E. Heb even contact met Mulder Motoren gehad maar het zit allemaal behoorlijk dicht tegenwoordig. Volvo heeft wel een accessoire relais wat op de Multi Hub (bus) ingeprikt kan worden,.... maar die kost 100€ ex BTW Dus ben nog even aan het zoeken. Voor nu even de Energizer van de ArgoFet tegen een plus houden na starten, daarna blijft hij geactiveerd en blijven de accu's opladen! Als iemand hier nog ideeën voor heeft...?

Dit weekend de nodige aanpassingen gemaakt (moet weer eens een nieuw schema maken). Rood is het dus niet geworden, groen zijn de aanpassingen. Wat ik nu gedaan heb:

-Dynamo (D) en start motor (M) losgekoppeld
-Startmotor-kabel en dunne kabeltje van spanningsvoorziening van de de motor electronica met een M8 aan de startaccu-kabel gekoppeld (wat voorheen de gecombineerde startmotor/dynamo kabel was, nog steeds via de hoofdschakelaar)
-Kabel getrokken vanaf de Dynamo naar INPUT van de ArgoFet (die voorheen van de INPUT naar de Service Hoofdschakelaar liep)
-Verbruikers op Batt2 (SB/240A) aangesloten
-Acculader met 3 laad poorten aangesloten op de 3x OUTPUT van de ArgoFet. Staat nog niet op schema, Victron 12/30 (3)

Hierdoor laden de accu's nu bij draaiende motor en via walstroom vanaf de acculader. Daarbij trekken de verbruikers uit de grote (240A) accu en kan ik kiezen welke accu ik gebruik voor de boegschroef. De 95A accu is wat krap voor de 3kW boegschroef. Heb me maar voorgenomen ze niet meer parallel te gebruiken voor de boegschroef, volgens mij is het niet heel gezond om een 240A en 95A accu parallel te schakelen...