stroom aan boord

[R.C.Grootveld]

de een zegt een combi omvormer /accu lader de ander zegt als de een kapot is alles kapot daarom beter apart

Dat is inderdaad een afweging die je moet maken; persoonlijk vind ik de voordelen van een goede combi (oa power assist) opwegen tegen het risico dat als de zaak het begeeft je alles moet vervangen.

[vuuren1]

Ik lees al dat er een aantal continue verbruikers zijn, waaronder een 12V koelkast(?).
Is dat een compressor koelkast of een absorptie type die ook op gas kan werken?

De compressor koelkast is je grootste vijand en verbruiker omdat die 24 uur aan staat en in de praktijk 35-45 Ah uit de accuset gebruikt.
Een gaskoelkast is tegenwoordig (verdedigbaar!) taboe in pleziervaartuigen maar kost dan alleen een grote gasfles per maand gebruik.

Met een redelijk zonnepaneel op dak kan je een veiligere compressor koelkast aardig compenseren, zoiets verdient de voorkeur maar lijkt extra geld te kosten.
De verwarming komt op plek 2 en het gebruik is afhankelijk van het type kachel en hoe vaak je het gebruikt.
Dan hoef je jezelf verder weinig zorgen te maken over de rest van de genoemde verbruikers, die kunnen met minder capaciteit toe omdat ze maar weinig in gebruik zijn en/of weinig gebruiken.
De keuze is m.i. tussen veel accucapaciteit of een aanvullend zonnepaneel.


Een schot voor de boeg (en zonder walstroom):

Met vanaf 300 Ah 12V accucapaciteit + een 55 Wp zonnepaneel kom je waarschijnlijk een heel end.
(het type regelaar is ook van invloed op het rendement)

Met 600 Ah 12V accucapaciteit zonder zonnepaneel kom je na 3-4 dagen aan laden toe als je zuinig op je accuset bent.
Je kan er heus een week mee doen maar dan kies je er voor om de accuset zodanig te gebruiken dat het ten koste gaat van de levensduur van de accuset.

En zo kunnen we nog boeken vol schrijven maar dit lijkt mij voor nu een aardige en eenvoudige toelichting.
(Aquanaut is uitgenodigd om e.e.a. aan te vullen met details )

[Zwerver]

Met een compressorkoelkast ga je het toch niet redden met een 55 Wp paneel toch niet redden ? Wil ook een paneel gaan plaatsen dus erg benieuwd naar het antwoord

[aquanaut]

Voorlopig is Teunvt na zijn post op zondag avond niet meer online geweest en heeft dus de aanvullende vragen nog niet gelezen.
Als hij verder geen 230V verbruikers heeft is het installeren van een omvormer niet noodzakelijk.
Dit heeft ook zijn uitwerking op de grootte van de benodigde accu.
Over de koelkast, een compressorkoelkast heeft zo'n 160Wp aan geïnstalleerde panelen nodig om "energie-neutraal" te zijn in de zomermaanden.
Mijn absorptiekoelkast kan ik met een 10,5Kg fles bijna 1 seizoen van gas voorzien (inclusief koken)
Wel gaat hij zodra hier mogelijkheid voor is op 230V walspanning (de 24V stand gebruik ik niet)
Dus een grote fles per maan is wat te pessimistisch.
Uiteraard los van de (mogelijke) potentiële gevaren van een dergelijke koelkast ben ik er happy mee, alles staat of valt met goed onderhoud van een dergelijk toestel.

Ik wacht even zijn reactie af.

[vuuren1]

Ik en iedereen kan jaren doen met een gasfles als je de koelkast maar zo weinig mogelijk op gas gebruikt.
4-6 Weken is heel normaal bij constant gebruik en als je 6 weken haalt ben je echt spekkoper.
In een jachthaven op walstroom telt niet mee en is natuurlijk geen richtlijn voor het gasverbruik.

Een 55 Wp paneel (nog en mede afhankelijk van het soort paneel en de regelaar) is het minimum voor een 55 liter koelkastje met een optimale ventilatie voor de condensor.
In dat geval kon ik in de zomer de koelkast tussen de weekeinden aan laten staan en ging het goed (met voldoende accucapaciteit).

Ik kan in alle reacties niet volledig in details treden en uitleggen over de specifieke condities waaronder ik iets heb getest.
Dan loopt het forum vol en ben ik hele boekwerken aan het schrijven. Helaas.

Wel heb ik al erg vaak genoemd dat zonnepanelen lang niet leveren wat de verkoper beweert én dat een compressorkoelkast substantieel meer verbruikt dan dat de koelkast verkoper beweert.

Een goed geïnstalleerde en al lang verboden absorptie koelkastje op gas maakt het elektrische leven aan boord absoluut een stuk eenvoudiger..

[aquanaut]

Hans je geeft in een andere post aan dat het bekend is dat een compressorkoelkast 35-45Ah bij 12V uit de accu onttrekt.
In Wh is dit dus minimaal 420Wh.
Hieronder de opbrengst van een 55Wp paneel vlak liggend in Nederland.
De getallen zijn in Wh per etmaal gemiddeld, in de vermelde maand.
Jan 25
Feb 60
Mar 95
Apr 159
May 202
Jun 196
Jul 200
Aug 170
Sep 115
Oct 68
Nov 34
Dec 18

Je ziet dat je aan de opbrengst van dat paneeltje bij lange na niet genoeg hebt.
Het zal er dus sterk vanaf hangen hoe groot de accu is, hoelang je het uit kan zingen met deze configuratie.
Er is dus geen "minimum" paneel voor een koelkast.

Om je koelkast neutraal in de energiebalans te zetten gedurende de zomermaanden gebruik ik de volgende gegevens/resultaten:
Ik ga uit van 40Ah per etmaal, oftewel 480Wh als je van 12V uitgaat.
Hieronder de opbrengst van 160Wp vlak liggend in Nederland in Wh/etmaal:

Jan 69
Feb 169
Mar 273
Apr 464
May 590
Jun 572
Jul 579
Aug 492
Sep 336
Oct 197
Nov 95
Dec 50

Maar eens zien of TS nog langskomt.

Aquanaut

[vuuren1]

Ik heb het even nagekeken en er staat een 55Wp paneel op de bestellijst van die boot.
Dat klopt (ik ging er even aan twijfelen of ik het wel goed had omdat ik ongeveer alles uit het hoofd doe).

Ik schreef dat het lukte -tussen de weekenden in- = 5 etmalen x ca.35Ah = ca. 175 Ah.
Dan kwam ik ongeveer de helft te kort om neutraal te kunnen voeden = 87,5Ah.
Dat was geen probleem omdat er 2x 220Ah service accu's aan boord zijn die na 5 etmalen weer werden vol geladen (of via de wal of via de motordynamo).
(in die midweek was er niemand aan boord, koelkast bleef dicht)

Zo kan je schuiven met allerlei configuraties zolang je maar weet wat iemand er mee gaat doen.
In dit geval was het ruim voldoende.


Bij mijn broer zijn boot ging het op vakantie bij warm weer niet helemaal goed:
2x 55Wp solar en 1x 220Ah 12V accu.

Dus 2x meer solar energie en 2x minder accu capaciteit (als het eerste voorbeeld).
Resultaat na een aantal dagen stil liggen: service accu spanning laag.
(wel mensen aan boord, dochtertje opent koelkast vaak om wat te drinken en allerlei andere gebruikers in bedrijf)
Daarna 2x 220Ah AGM er in en dat gaat prima.


Het mooiste is om die (24/7) energie gebruikende koelkast met meer dan voldoende panelen te voeden zodat je beter dan theoretisch neutraal uitkomt.
Nou ja, " mooiste" ... Mooi om te zien is het zeker niet..
De Dutch Tenders zijn laag en dan is het niet zo fraai. Plakpanelen vindt ik dan een minimum eis.

Op mijn laatste cabrio zat niks omdat ik het geen gezicht vond op die nog lagere kajuit.
Daar heb ik achteraf wel een beetje spijt van gehad wat ook als stond er 4x 150Ah AGM in viel de gebruikstijd toch tegen.
In dat geval zou iedere aanvulling van (al was het maar 1 paneel) meerwaarde hebben gehad.

[aquanaut]

Daar heb je zeker een punt, ik vind het ook niet altijd even mooi de panelen.
Dat weerhoud mij vooralsnog om ze aan te schaffen.
Wat ik er bij wil aantekenen is dat de opgegeven resultaten zijn gebaseerd op vaste panelen, van die harde met glazen plaat.
Ik heb helaas geen model voor toepassing met flexibele panelen, gevoelsmatig (en met enige referentie) durf ik te zeggen dat je blij moet zijn met de helft!
Het rendement van flexibele (op een oppervlakte geplakte) panelen bedroevend laag is vanwege de warmteontwikkeling)
De flexibele panelen op een backingplate (die je aan de railing hangt of op de buiskap legt) doorgaans met van die zeilogen in de omtrek, doen het ietsjes beter.

Nog een belangrijk iets met flexibele plak panelen is de (meestal) lage Voc waardoor je met solo panelen problemen krijgt met MPPT regelaars.

Aquanaut

[vuuren1]

Toch zit er ook weer verschil in plakpanelen en plakpanelen
De overloopbare versie had een wat mat oppervlakte en een bobbeltjes struktuur en van die zwarte (soort valhelm) randen er omheen.
Die deden met een 2 tientjes regelaar ongeveer de helft van de verkoop-opgave bij een zonnig middaguur.

Later zijn we gladde plakpanelen gaan gebruiken die feitelijk niet echt met werkschoenen etc. overloopbaar zijn (omdat men eigenlijk nooit loopt op een bovenste kajuitdak).
Die deden het beter, waren glad, minder gevoelig voor vuil(!) en (beperkt maar) verantwoord buigbaar voor de dakrondte.
Die zijn ook minder lelijk omdat ze mooi vlak aansluiten.

Koeling:
Weinig lijm/kit (i.i.g. geen vette isolerende kitlaag) op 5 mm staal wat wit is geschilderd koelt m.i. niet heel slecht.
Wellicht zelfs iets beter dan die lelijke losse dingen? Waar ik overigens geen voorbeelden van heb omdat ze zo lelijk zijn..


Wat is de reden dat de nullastspanning (te) laag is van flexibele panelen?

Van de preciese details ben ik niet op de hoogte, dan kan ook niet op ieder gebied.
Dan is het weer handig dat jij je de afgelopen jaren hebt gespecialiseerd in o.a. deze materie.

[aquanaut]

De flexibele panelen zijn in de basis op de markt gekomen voor de laagspanning off grid toepassingen zoals in vakantiehuisjes bootjes en campers/caravans.
Zeg maar, alles met een accu.
Regeling ging (mainstream) eigenlijk altijd via het PWM principe, hierbij is het belangrijk dat de Vmp zo dicht mogelijk bij de absorptiespanning van de accu ligt.
Een te hoge spanning zorgt anders voor een te grote pulsbreedte en dus meer verloren energie.
Bij een MPPT regeling heb je juist wat overspanning nodig voor het werkingsprincipe, voor de Victron regelaars is dat ongeveer 5V.
Ook gaat er geen energie verloren door het verbreken van de verbinding tussen paneel en accu, dit gebeurt namelijk nooit.

Vaste panelen worden massaal geproduceerd voor de grid connected toepassingen op de daken van woningen.
In deze panelen worden meer cellen in serie gezet om een hogere werkspanning te krijgen.
Immers hoe hoger de spanning, des te lager de stoom dus hoe hoger het rendement.
Werkspanningen van 500 tot 1000V DC zijn heel normaal bij dit soort systemen.

Het verschil tussen PWM en MPPT?
Bij een PWM regelaar wordt de PV spanning rechtstreeks op de accu gezet (mits deze hoger is dan de accuspanning), waardoor de accuspanning stijgt.
Zodra de accuspanning boven een bepaalde waarde komt (afhankelijk van de laadmodus) wordt de verbinding verbroken, hierdoor zakt de accuspanning en wordt de verbinding weer hersteld.
Elke keer als de verbinding hersteld wordt gaat het paneel vermogen leveren, als gevolg van de belasting stort de paneelspanning in elkaar en opent de regelaar weer.
Na het verbreken stijgt de paneelspanning onmiddellijk zodat er weer verbonden kan worden.
Dit gebeurt continue, in sommige gevallen meerdere malen per seconde.
Alle in de "open" perioden opgevangen zonne-energie is verloren.
Bij een MPPT regelaar past de PV ingang van de regelaar continue zijn ingangsweerstand aan de hoeveelheid beschikbare energie aan.
Om zo het maximale vermogens punt van het paneel bij alle soorten licht vast te houden.

Ik vergelijk het wel eens met een auto met cruise control (voor MPPT)
En een auto zonder gaspedaal voor PWM (gasklep vol open en proberen een bepaalde snelheid te rijden door het contact aan en uit te zetten)

Of voor de dieseltechnici, de 2 speed regulateur vs de allspeed regulateur (is niet helemaal een zuiver vergelijk)
Ben overigens van origine een vonkentrekker hoor (mijn enige fulltime studi geweest )

Aquanaut