tikkende stuurpomp

[Erik Snellens]

Oke ik zal binnenkort een stuk gaan varen en met de helmstok gaan sturen, zal ook proberen daar een filmpje van te maken.
Filmpje was gemaakt bij 1600 toeren, 2500 toeren is vol gas en dat vaar ik eigenlijk nooit, ik heb een Vetus Deutsch van 159 PK

Als de helmstok ook zo trilt zal ik het roer vervangen. Ik geloof niet dat het aan het onderwaterschip ligt, er varen meerdere van deze modellen rond.
Als het aan de schroef zou liggen, zou ik dan niet meer trillingen in het schip hebben ?
Ik zou niet graag het roer vervangen en daarna ook nog de schroef.

Ik heb vanmiddag trouwens nog met het ontwerpbureau contact gehad (vripack) en zij hebben mij de orginele tekeningen van het roer nog gemaild.
De tekeningen staan in een bestandsformaat wat ik, als het goed is, zo naar een snijbedrijf zou moeten kunnen mailen.
Als ik dan toch een nieuw roer moet plaatsen dan liefst een origineel zoals het op de tekening staat.

Ik zal ook eens gaan rondbellen voor een offerte, ik zal toch ook moeten hellingen en een week de kant op.

[varg]

Hallo Erik,
Sorry van de overschatting van je toerental, in je eerste posting had je het al over een toerental van 1600 waarbij het tikken erg was.
Goed dat je de originele tekeningen hebt verkregen. Ik hoop dat je een beetje scherpe offerte weet te bemachtigen.
In jouw geval verdenk ik sterk het roer, vooral de aanstroom die niet over een buis maar een scherpe lasnaad gebeurd is wat mij betreft verdacht. Hans heeft natuurlijk gelijk, allerlei zaken kunnen bijdragen aan een vreemd stromingsverloop, maar zoals je zelf al zegt: 'er varen meerdere rompen van dit type rond'. Ik zie ook weinig 'verdachts' op de foto' s die je hebt gepost. Het is net dat afwijkende roer.....
Ik ben benieuwd naar het volgende filmpje...Denk je er aan de cilinder even van de lever af te halen? Anders worden de trillingen door de cilinder gedempt en zie je te weinig van het 'natuurlijk' gedrag van het roer.
Arnold
NB ik heb van je foto nog even het balansdeel opgemeten. dat lijkt zelfs groter dan 30% te zijn! Meten van een foto is natuurlijk altijd een gok, maar het is fors meer dan het algemeen aanvaarde MAXIMUM van 19%. Ook de holte van het roer achter de roeras (vóór de 'visstaart') lijkt wat overdreven op de constructiefoto.

[vuuren1]

Vraag ook eens aan Vripack waar deze boten worden gesneden, dan staat het roer al in de (vertaalde) file voor de specifieke snijmachine.
Bij derden komen er allerlei kosten bij en is het goedkoper om de beplating handmatig uit te snijden.

[Erik Snellens]

Ondertussen heb ik de offerte voor het lasersnijden van een nieuw roer binnen, ongeveer € 300 inclusief materiaal. Alvorens ik het materiaal bestel en ga hellingen heb ik eerst nog wat getest.
Ik heb vandaag de druk gestuurde terugslagklep terug geplaats en de boel voor de zoveelste keer ontlucht, daarna een stuk gaan varen en bij verschillende vaarsnelheden een kort filmpje gemaakt:

Dit korte filmpje is genomen bij 1500 toeren terwijl ik naar stuur en bakboord draai, je hoort de pomp hevig tikken. Als ik heel langzaam draai is het minder maar als ik wat sneller aan het stuurwiel draai tikt de pomp hevig.
https://youtu.be/DPBsgpdQFhY

Dit filmpje is genomen als ik van 1500 toeren de keerkoppeling terug neutraal zet, de boot drijft dan door, de pomp tikt niet bij draaien aan het stuurwiel.
https://youtu.be/TEyx6S-kojE

Dit filmpje is van de noodhelmstof en is genomen bij 1500 toeren voorruit varend, de cilinder zit op de liever en de cilinder zal de trilling dempen. De noodhelmstof trilt, maar is dat nu veel of weinig ? Dit is voor mij moeilijk in te schatten omdat ik geen vergelijkingsmateriaal heb
https://youtu.be/KqIwNxRQCZw

ik heb ook nog even gevaren met de noodhelmstok. Ik kon dat echter maar een paar seconden doen, Dit omdat ik dan niet zie welke kant ik op vaar. Eigenlijk te kort om een goede indruk te krijgen. De cilinder had ik ook niet los gekoppeld omdat ik hem niet makkelijk van de liever afkrijg, zit betimmering boven. Dus geprobeerd met de kortsluitkraan.

Ook nog een stukje achteruitgevaren, bij achteruitvaren trilt het roer niet

Ik zie jullie reacties weer graag tegemoed.

[varg]

Er is iets met je roer aan de hand, het filmpje waarbij - met de cilinder nog aangekoppeld - het roer flink trilt laat dit duidelijk zien.
Het vreemde tikken komt volgens je eerste filmpje vooral voor bij het verdraaien van het roer. Mijn ervaring is dat juist in de middenstand een slecht roer kan gaan staan klapperen, maar tijdens het aan boord draaien is dat juist minder het geval.
Ik heb je korte (6 sec) filmpje een aantal malen gedraaid en kan niet tot een eenduidige conclusie komen. Als je zekerheid wilt voordat je een nieuw roer laat maken dan moet je toch (op wat ruimer water en met een goede uitkijk) de cilinder afnemen van de lever en met de hand ook een paar bochten insturen. Het klapperen moet dan bij het insturen duidelijk erger worden.
Je tweede filmpje (uitdrijvend met de schroef uit het werk) laat zien dat het schroefwater het roer laat trillen en dat het stuurwerk goed in staat is om zonder geluid of speling het roer te bedienen.
De twijfel bij mij wordt gevoed door het feit dat juist als er veel kracht op het stuurwerk komt (bij het indraaien van een bocht) het tikkende geluid zo duidelijk is, terwijl in mijn ervaring op zo'n moment zelfs een slecht roer niet klappert. Het tikken doet me dan denken aan een overbelastingsklep. Wat gebeurd er bijvoorbeeld als je halverwege zo een bocht stopt met het draaien aan het stuurwiel. Stopt het geluid dan ook bijna onmiddellijk?
Prettig varen lijkt het me niet in ieder geval.
Resumerend:
- cilinder vervangen door groter, nieuw exemplaar
- stuurpomp vervangen door groter, nieuw exemplaar
- kleppenblok vervangen
- uitbundig ontlucht
- getest zonder kleppenblok
en in al deze gevallen bleef het tikken aanwezig!

In de opnames leek de bron van het geluid de stuurpomp te zijn. Is dat juist of komt het geluid onderdeks bij het kleppenblok vandaan?

Ik ben benieuwd wat Hans er van vindt.
Arnold

[Erik Snellens]

Hallo Arnold,
Bedankt voor je reactie. een paar antwoorden op je vragen.
De bron van het geluid is zeer zeker de stuurpomp.
Als ik halverwege een bocht stop met draaien aan het stuurwiel dan stopt bijna meteen het tikken.
Inderdaad blijft het tikken bij al wat ik heb geprobeerd aanwezig, ik had zelfs eerst de kleinere stuurpomp al vervangen door een nieuwe en daarna alles vernieuwd door een groter systeem.
Als ik normaal 1600 toeren vaar en heel langzaam stuur is het tikken wel minder dan op de filmpjes, nu draaide ik snel aan het stuurwiel.
Wat is trouwens een overbelastingsklep, zit die ingebouwd in de pomp ?
Erik

[varg]

Hallo Erik,
Sommige vetuspompen hebben een overdrukventiel ingebouwd, maar jouw pomp niet (MTP89)
Voor jouw pomp zou je deze nodig hebben: http://www.mercury.com.cy/products/vetu ... fitti-hs42 Het lijkt me sterk dat die nog ergens verborgen zit.
Als je het roer helemaal aan boord draait (tegen de aanslag) en je trekt door aan het stuurwiel dan gaat er ergens iets stuk of het gaat lekken. Dan helpt een overdrukventiel. Meestal tikken ze trouwens niet maar laten de de eventuele overdruk zachtjes aflopen.
Ik blijf je klacht vreemd vinden, maar langzamerhand is toch alles uitgesloten en blijft het roer over. Het zit me toch nog niet lekker. Ben benieuwd naar de mening van Hans.
Arnold

[vuuren1]

Bij het prototype van de eerste Dutch Tender had het roer een balansdeel van meer dan 20%.
De besturing was hydraulisch en van Sea-Star.
Rechtuit ging prima, naar een kant draaide het stuurwiel relatief zwaar met haperingen/trillingen, naar de andere kant erg licht en leek het of de kleppen deels werden open gedrukt door tegendruk (ook trillen).
Hoe meer vermogen hoe erger het was.
Rechtuit leken de kleppen in de pomp ook door trillingen open worden gedrukt en moest ik de 'lekkage' compenseren door bij te sturen.
Bij 1500 toeren geen last maar wel weer bij meer vermogen.
Daarbij speelde dus het wieleffect van de schroef weer/ook een rol in dat gedrag.

Balansdeel ingekort en het werd beter maar was niet voor 100% weg.
In volgende boten steeds een juist balansdeel gemaakt (kleiner dan bij het prototype) en overgestapt op Vetus systemen.
Geen enkel probleem meer.

Mijn conclusie was (en die is tot nog toe nog wat vaag gebleven):
Het gedrag komt van de schroef en van de aan- en afstoom naar en van de schroef (wat er voor de schroef zit is van invloed).
Een te lang balansdeel pakt dat extra op en geeft wisselende krachten door aan het stuursysteem.
Het merk/type besturing had invloed maar dat kan komen door kleine verschillen zoals bv. andere weerstand in het systeem of andere veren bij de terugslagkleppen.

In geval van Erik is het veel erger dan mijn ervaring was.
Ik zou eens boven het vlak nabij de schroef luisteren of de schroef erg caviteert of gromt, vooral bij het wisselen van koers.
Dan komt het of van de schroef zelf maar meestal eerder door een wervelende aanstroom naar de schroef door bv. een (doos) kiel.
(of een combinatie van beiden).
Daarna komt het roer wat deze trillingen oppakt en doorgeeft; de constructie en verhoudingen van het roer speelt zeker ook een rol.

Het roer vervangen is een optie en na alle investeringen niet de meest kostbare.
En toch ook eens goed boven de schroef gaan luisteren.

Het is nu te erg, anders zou ik eenvoudig denken aan een stuurdemper zoals bij auto's wordt toegepast.
Dat is een kleine schokdemper die gekoppeld is aan een stuurstang om trillingen te dempen.

Bij mijn auto is ie lek en ik merk er niks van.
Kennelijk wel in het ontwerp meegenomen maar alles is goed in balans en de stuurdemper overbodig..

[Erik Snellens]

Hallo Arnold, Hans,
Bedankt voor jullie reactie, er zit zeker geen overdrukventiel in mijn systeem. ik had het leidingwerk ook vervangen dus ik weet het zeker.
Na alles afgewogen hebben ga ik toch maar mijn roer maar vervangen, in elk geval heb ik dan een origineel roer zoals het was getekend door Vripack.
Zoals gezegd, er varen meerdere van dit soort schepen rond, dus aan de romp kan het volgens mij niet liggen, hydrauliek, roer of schroef lijkt mij reëler.

Als het balansdeel kleiner wordt komt het roer al snel 10 cm verder van de schroef af te staan, gaat dat heel veel invloed hebben op mijn draaicirkel ?

Mijn schroef gromt wel een beetje, je kan dat horen op het filmpje waar ik de helmstok film. Of de schroef veel gromt is moeilijk te zeggen omdat het lastig te vergelijken is. Ik had hiervoor een spitsgat (blauwe hand) en die was achterin stiller, daarvoor had ik een vlet met achterkajuit en die maakte veel meer lawaai in de achterkajuit.

Het vervangen van de schroef is niet veel werk, zou een vijfbladsschroef veel stiller zijn ?
Zoja, waarom worden er dan überhaupt nog vierbladsschroeven verkocht ?

[varg]

draaicirkel; zag ik niet een tweede bevestigingspunt voor je cilinder op de liever? Je kunt overwegen om de roer-uitslag iets groter te maken. Heb ik ook gedaan, bevalt me goed, kan nu met weinig toeren 'op de plaats' rond gaan.
Verder heb ik het roer iets langer laten maken zodat ook bij de schroef uit zijn werk er nog gestuurd kon worden.
vijfbladschroef: in principe is een drieblads efficiënter, vijfblads wordt vooral toegepast in kleine schroeframen. Let op de harmonischen, dus kijk even goed naar je cilinderaantal/je vertraging en het aantal bladen van je schroef.
Ik heb om die (harmonischen) reden een vijfblads moeten vervangen voor een vierblads. Iets grotere diameter dus iets eerder cavitatie, geen rendementsverschil, iets luidruchtiger, een iets rauwer geluid. Alle verschillen waren zeeeeer marginaal en vielen alleen de eerste week op. De vijfblads was wel veel duurder dan de vierblads.

Zou je niet toch nog een keer met afgenomen cilinder willen varen. ik weet dat het veel werk is, maar dan merk je of je bij het insturen ook de speciale 'ruige' trillingen ervaart die je hoort als je systeem is aangesloten. Nu dempt de cilinder alle trilling. Het kost wel moeite en tijd, maar dan weet je zeker dat het roer de oorzaak is (of niet).
Bedankt voor alle filmpjes en je snelle feedback en succes met de besluitvorming.
Arnold
we blijven het volgen!